De Kunst van het Vrijmoedig Spreken

 

"De mens is een spreekwezen. Hij wil de kans krijgen om zijn versie van het verhaal te brengen, hij wil dat zijn mening gehoord wordt. Hij zoekt een oor dat luistert als hij verdriet heeft en lijdt. Hij wil zijn successen en vreugde delen via woorden, hij wil rijmen, dichten, ratelen, razen, fluisteren en zingen. En als hij iets verzwijgt of verdraait, als hij liegt of bedriegt, dan sijpelt zijn waarheid toch op een of andere manier naar buiten - en haalt ze hem in. De mens is onderworpen aan woorden. Hij spreekt, of hij dat nu wil of niet.

 

De mens kan op twee fundamenteel verschillende manieren spreken. Hij kan

woorden gebruiken als instrumenten om te manipuleren, om zichzelf te verbergen achter een

mooi ideaalbeeld, om de ander te overtuigen van iets dat hij zelf niet gelooft. Of hij kan woorden

oprecht gebruiken, als schepen van de Ziel. Met zijn woorden kan hij iets van zichzelf geven

aan een ander, zich werkelijk kenbaar maken, wat hij voelt met taal overdragen.

Wie woorden oprecht gebruikt, verliest altijd iets in de wereld van de schijn. Echte woorden

tonen iets dat doorgaans verborgen blijft; echte woorden worden gesproken vanuit het meest

kwetsbare punt van de mens- het punt waar hij afwijkt van de sociale normen en ideaalbeelden

die hem constant vanuit de samenleving en de groep opgedrongen worden.

 

Wie Waarheid spreekt, breekt – onvermijdelijk – door het vlies van schijn. Oprechte woorden

onthullen iets van wat verborgen ligt achter de schelp van het Ego, waarin de mens zich

verbergt. Het zijn woorden die de façade van ideaalbeelden doorboren; woorden waarmee de

mens zijn eigen Ego even aan diggelen slaat en iets bevrijdt van de Ziel die in die schelp

gevangen zit. De act van het spreken is daarom altijd een act die angst en onzekerheid oproept.

Je vindt je eigen stem pas voorbij de muur van de angst.

Wie oprecht spreekt verliest iets in de wereld van de schijn, maar wint iets in de echte wereld.

Oprechte woorden slaan een gat in de muur van schijn en door dat gat resoneert de mens terug

met de wereld om zich heen: met zijn medemensen, met de natuur, met zijn eigen lichaam, met

zijn eigen seksualiteit. Op een merkwaardige manier transformeert de act van het oprechte

spreken alle wanverhoudingen tot echte verhoudingen.

 

De act van het spreken staat vandaag onder hoge en immer stijgende druk in onze

samenleving. Social mediaberichten worden algoritmisch gecensureerd, wat niet in lijn ligt met

het dominante narratief wordt gebrandmerkt als ‘fake news’ of ‘desinformatie’; in Groot-

Brittannië werden gevangenisstraffen uitgedeeld voor uitlatingen waarvan men toegaf dat ze

geen enkele juridische grens overtraden; Mark Zuckerberg gaf toe dat de Amerikaanse overheid

hem dwong om correcte maar dissidente meningen te verwijderen op Meta; factcheckers

werpen zich op als ‘ambassadors of truth’ maar blijken bij nader toezien in veel gevallen

ingehuurd voor propagandadoeleinden en allerminst gedreven door een echt streven naar

waarheidsvinding. Daarbovenop staan we aan de vooravond van de opkomst van de A.I. God -

Artificiële Intelligentie die, al dan niet via een ingebouwde Neuralink-chip, elke talige uitwisseling

zal screenen, beoordelen en censureren.

 

De censuur komt bovendien niet alleen van bovenaf, ook binnen de bevolking groeit de

intolerantie tegenover meningen die ingaan tegen dominante vertogen zoals het woke-discours

of het klimaatnarratief. Op de werkvloer of in de supermarkt, binnen het gezin of in

vriendengroepen: de onverdraagzaamheid tussen mensen die een andere mening zijn

toegedaan stijgt gestaag.

Het is in dit tijdsgewricht dat steeds meer mensen zich afvragen: wat betekent het eigenlijk om

oprecht te spreken? Wat betekent het om waarheid te spreken als mens? Het verlangen naar

vrijmoedig en waarachtig spreken groeit. In zekere zin is dit zelfs de essentie van de

metafysische revolutie waarin onze samenleving zich bevindt- een revolutie weg van een cultuur

waarin propaganda, retoriek en manipulatie het leidinggevende principe zijn, naar een

samenleving waarin waarheid weer centraal komt te staan.

 

De workshops gaan over de Act van het Oprechte Spreken. Gedurende 4 cursusdagen zoeken

we in kleine groep (18 deelnemers) hoe we kunnen spreken vanuit ons meest oprechte en

meest kwetsbare punt - hoe we door het vlies van schijn kunnen breken dat zich voortdurend

tussen mensen heen ontspint. We wisselen daarbij elke dag af tussen theorie omtrent de

psychologie van spreken en praktische oefeningen. Tussen de lesdagen door worden

eenvoudige maar effectieve oefeningen aangeboden om thuis te doen. Na afloop van de cursus

wordt er de mogelijkheid voorzien om in kleine groep – hopelijk levenslang – te blijven oefenen

in de kunst van het oprechte spreken en zo de rustige, zachte kracht in jezelf vrij te maken die

misschien wel de grootste is die je als mens kunt realiseren.

 

Oprecht spreken is een kunst – waarheidsspreken is een kunst. Het is niet de kunst van de

retoriek, en ook niet die van de poëzie.

De kunst waar het hier over gaat, draait niet om een rijke

woordenschat of taalkundige verfijning.

De kunst waarover ik het heb werd door de antieke Grieken aangeduid als Parrhesia – het vrijmoedige spreken.

Het gaat om de moed om via woorden de schijn te doorprikken, de moed om ditgene te zeggen wat iedereen aanvoelt, maar niemand durft uitspreken.

Het is dit soort spreken dat krachtiger maakt, charisma geeft en verbindend en bezielend werkt;

het is dit soort spreken dat de ware leider kenmerkt;

het is dit soort spreken dat van de mens een mens maakt en van de samenleving

een echte samen-leving."

 

Mattias.

 

Reeks van 4 workshopdagen:  les & oefeningen  van 10:00 - ± 13:00 en 14:00 - ± 17:00  

Max 18 deelnemers.